8 Mart 2009 Pazar

FOOTBALL MANAGER


FM ile ilgili önceki yazımda Football Manager’in benim de içinde olduğum önemli bir grup için çok önemli olduğunu belirtmiştim. Hatta bu oyunu bir yaşam biçimi haline getirip uyku haricindeki zamanının büyük bir bölümünü bu oyuna ayıranlar var. Bu yazımda SI Games’in efsane oyunu hakkında bazı dinamiklerden bahsetmeye çalışacağım. Bir kere oyunun dilleri arasında Türkçe ne yazık ki yok. Türkçeleştirme çalışmaları oyunun Türkiye’deki temsilcisi Turksportal tarafından yapılıyor ancak %100 düzeyine gelmesi elbette ki çok zor(Buradan dil çalışmasıyla milyonlarca FM severe yardımcı olan arkadaşlarıma da teşekkür ediyorum). Bu yüzden oyunda profilde gösterilen terimlerin Türkçe karşılıklarını sizler için yazacağım.

Alışım (Adaptability): Kendi ülkesi dışındaki ülkelerde yaşamaya ne kadar kolay alışabildiği.
Hırs (Ambition): Olabildiğince önemli lig/takımlarda oynama/çalışma isteği.
Tartişılma (Controversy): Oyuncunun saha dışındaki hareketlerinin ne kadar tartışmaya yol açıcı olduğu.
Kararlılık (Determination): Oyuncunun ne kadar azimli olduğu.
Sadakat (Loyality): Oyuncunun takımına ne kadar sadık olduğu (yüksek sadakat değerine sahip oyuncular, genelde takım yollamadıkça ayrılmak istemez)
Baskı Kaldırabilme (Pressure): Saha içi ve dışında oyuncunun uzerindeki baskıyı ne kadar iyi kaldırabildiği.
Profesyonellik (Professionalism): Saha içi ve dışında oyuncunun profesyonelliği. Profesyonel oyuncu kendisine daha iyi bakar, yaz tatilinde antrenmanlara devam eder ve bu nedenle yaşlandığında CA’si daha yavaş düşer/oyuncu üst seviye liglerde/takımlarda daha uzun süre oynar.
Sportmenlik (Sportsmanship): Oyuncunun saha içi ve dışında ne kadar sportmen olduğu. Sportmen oyuncu rakip hakkinda aşağılayıcı açıklama yapmaz, ırkçı hareketlerde bulunmaz, saha içinde kendisini ufak bir temas sonrasi yere atmaz.
Huy (Temperament): Oyuncunun sinirlerine hakim olabilme becerisi. 20 = Sinirlerine hep hakim olabilen, 1 = Sinirlerine hakim olamayan.

Korner (Corners):Oyuncunun korner kullanmada ne kadar iyi olduğu, korner vuruşlarının isebetliliği. (Orta yapma ve Teknik korner atışının kalitesini etkiler)
Orta Yapma (Crossing): Oyuncunun orta yapmada ne kadar iyi olduğu, yapılan ortaların isabetliliği. (Yakın mesafeden yapılan ortaların genelde daha isabetli olacağı göz önünde bulundurulmalıdır).
Top Sürme (Dribbling):Oyuncunun top sürmede ne kadar iyi olduğu. Bu özellik oyuncuların hem top sürme konusunda istekliliğini, hem de top sürerken oyuncununun hızının ne kadarını kullanabildiğini ayarlar.
Bitiricilik (Finishing):Oyuncu kaleyi gördüğünde yaptığı vuruşların etkinliği. Oyuncunun bitirici vuruşlar yaparken vuruş kalitesi, kalenin köşelerini bulma becerisi, yapılan vuruşun isabetliliği.
İlk Temas (First Touch):Oyuncu topla buluştuğunda ilk topa dokunuşunun ne kadar kaliteli olduğu. Oyuncunun topu havalandırmadan veya kontrolünü kaybetmeden durdurabilmesi dışında, topa yapılan ilk temas ile topu etki yaratacak yere doğru yönlendirebilmesi de göz önünde tutulur.
Kafa (Heading):Kafa şutlarının veya paslarının isabetliligi (teknik beceridir, zıplama ve topla buluşma becerisi degil)
Uzun Sut (Long Shots):Uzun mesafelerden isabetli şut vurma becerisi. (Bir nevi ceza alanı dışından bitiricilik)
Uzun Taclar (Long Throws):Uzun mesafeli ve isabetli taç kullanma becerisi.
Markaj (Marking):Rakibi marke etme becerisi (Teknik özelliktir. Hız/hızlanma, önseziler vs. markajın etkinliğini belirler).

Pas (Passing):İsabetli (ve takım arkadaşının topu alabileceği doğru hızda) pas verebilme becerisi.
Penaltı (Penalties):Etkili penalti kullanma becerisi (özellikle kalenin köşelerine sıklıkla penaltı atabilen oyuncular yüksek değerler alırlar).
Frikikler (Free Kicks):Oyuncunun tehlikeli pozisyonlarda frikik kullanımının ne kadar kaliteli oldugu. (Uzun şutlar ve orta yapma ve teknik atılan şutun veya yapılan ortanın kalitesini etkiler)
Topa Müdahale (Tackling):Oyuncunun top kapma amaçlı müdahalalerinin ne kadar etkili olduğu. (Bir bakıma oyuncunun yerden, üstüne dripling ile gelen oyunculara karşı ne kadar etkili olduğu).
Teknik (Technique):Tekniği ve top kontrolünün kalitesi. Top ayaginda olduğu zaman rahatliği. Bu özellik diğer bütün teknik özelliklerin ne kadar kaliteli kullanılabildiğini etkiler (Mesela yüksek tekniğe sahip, top sürme özelliği düşük oyuncu top sürerken yüksek hızda top süremez ama topu iyi kontrol eder. Dripling özelliği yüksek ama tekniği düşük oyuncular top sürerken topu ayağından açar. Bitirici vuruş yaparken yüksek tekniğe sahip oyuncular kaleyi daha fazla tutturur, tekniği düşük oyuncular zaman zaman dağlara taşlara vurur vs.)
Çok Yönlülük (Versatility):Normalde oynamadığı pozisyonlara oyuncunun ne kadar kolay adapte olabildiği.

Saldırganlık (Aggression):Saha içinde ne kadar saldırgan oldugu. Saldirgan oyuncu daha çok top kapmaya tesebbüs eder ve oyun içinde daha aktif olur. Topa müdahale tekniği düşük oyuncularda bu özelliğin yüksek olması, oyuncunun çok faul yapmasına, top mudahale tekniği yüksek oyuncular için bu özelliğin yüksek olması oyuncunun daha fazla top kapmasını, daha etkili olmasını sağlar.
Önceden Sezme (Anticipation):Topun az sonra nereye gideceğini önceden sezebilme becerisi. (Golcüler için fırsatçılık, defansif oyuncuları için toplara önce müdahale edebilme becerisi olarak değerlendirilebilir.
Cesaret (Bravery):Saha içinde oyuncunun cesareti. Daha cesaretli oyuncular uçarak kafa vurma veya şutun önüne yatarak blok etme tesebbusünde bulunurlar. Cesur olmayan oyuncular adam adama markajda oyundan kaybolurlar, etkili olamazlar.
Soğuk Kanlılık (Composure):Üzerinde baskı olduğu durumlarda oyuncunun nasıl reaksiyon gösterdiği – bir oyuncu maçın son dakikalarinda kaleci ile karşi karşiya kalinca golü atabilme becerisi varsa soguk kanli, defans oyuncusu baskı olmadigi halde pas vermek yerine ileriye doğru topu yolluyorsa soğuk kanlı değildir.
Konsantrasyon (Concentration):Oyuncunun her anda ne kadar konsantre olduğu – konsantrasyonu yüksek (düşük) oyuncu mac icinde sürekliliği olan (olmayan) oyuncudur.
Süreklilik (Consistency):Maçtan maça oyuncunun performansının sürekliliği. Bu özelliğe eger 5 verilirse, oyuncu oynadiği maçların sadece %20sinde Current Ability’sinin belirlediği performansı gösterir. 20 verilirse oynadığı maçların %80’inde Current Ability’sinin belirlediği performansı gösterir. Not: Bu çok önemli bir özelliktir ve oyuncunun bir sezonun genelinde ortaya koyduğu performansı büyük ölçüde etkiler.
Kararlar (Decisions):Top ayağında olduğu zamanlarda oyuncunun doğru kararı verebilme yeteneği.

Kirlilik (Dirtiness):Oyuncunun saha içinde ne kadar fazla kirli hareket yaptığı (rakibin ayagina bilerek basma, çelme takma, rakibe tükürme, formadan çekme vs.)
İçgüdüsel Yetenek (Flair):Oyuncunun, rakibin beklenmediği hareketleri yapma ihtimali. Kararlar özelliği yüksek oyuncular bu yeteneklerini doğru zamanda kullanır ve etkinliğini arttırır.
Önemli Maçlar (Important Matches):Oyuncunun önemli maçlarda (kupa finalleri gibi) ne kadar iyi performans gösterdiği. Bu özellik kulüp için önemli sayılacak maçlarda süreklilik (consistency) özelliği yerine kullanılır.
Söz Geçirme (Influence):Takımda önderlik yapma, takım arkadaşlarına ilham verme becerisi. (Editör'de bu özellik Leadership olarak belirtilir.)
Topsuz Alan (Off The Ball):Ofansif pozisyon alabilme becerisi, oyuncunun hareketliliği ve pas almak için alan değiştirme becerisi. Bu tip oyuncular genelde markaj atlında tutulması zor olan oyunculardır. Editör'de bu özellik Movement olarak belirtilir.
Pozisyon Alma (Positioning):Defansif pozisyon alma becerisi. Kaleciler icin doğru pozisyonu ne kadar iyi alabildiği.
Takım Oyunu (Teamwork):Kendisi yerine takim için oynama isteği. Saha içinde her an için yardımlaşmayı benimseyen oyuncular için yüksek olması gereken bir özelliktir.
Yaratıcılık (Creativity):İyi pozisyonlardaki oyunculari sezebilme becerisi. Bu özelliği daha yüksek olan oyuncular daha geniş bir bölgede iyi pozisyondaki oyunculari gözlemleyebilir. Editör'de bu özellik Vision olarak belirtilir.
Çalışma Oranı (Work Rate):Maç sırasında ne kadar calışkan olduğu. Kazanma ihtimali düşük olan topların peşinden ne kadar koştuğu, maç içinde ne kadar fazla koştuğu, ne kadar pres yaptığı. Bu özelliği yüksek olan oyuncular pres yapmaya yatkın oyunculardır. Bu özelliği düşük olan oyunculara pres yapma görevi verilse bile az pres yapar.

Hızlanma (Acceleration):Tüm hızına ne kadar çabuk ulaşabildiği. Oyuncunun çabukluğu.
Çeviklik (Agility):Ne kadar çevik olduğu. Kaleci dişindaki oyuncular icin ekseni etrafında ne kadar çabuk dönebildiği. Kaleciler için yere düştükten sonra ne kadar çabuk tekrar ayağa kalkabildiği.
Denge (Balance):Rakiple mücadele sırasında dengesını ne kadar iyi koruyabildiği.
Sakatliğa Yatkınlık (Injury Proneness):Oyuncunun ne kadar sık sakatlandığı. Bir bakıma sakatlık konusunda şanssızlık özelliği. Çok mücadele edip, çok sakatlanan oyuncular için de yüksek olabilir, Düz yolda yürürken sakatlanan oyuncular için de yüksek olabilir.
Zıplama (Jumping):Oyuncunun havadan gelen topa müdahale edebilme becerisi. Boy ve zıplama becerisinin karişimidir. Genelde kısa boylu oyuncular düşük değer alırken, uzun boylu oyuncular yüksek değer alır.
Natural Fitness (Sağlık):Oyuncunun ne kadar sağlıklı olduğu. Sakat olduğu veya antrenman yapmadığı dönemlerde oyuncunun ne kadar zinde olduğu. Sağlıklı oyuncular, sakatlıktan çabuk çıkar ve yaşlandığında daha uzun süre zinde kalırlar.
Hız (Pace):Tum hızı ile koştuğunda ne kadar hızlı olduğu. Koşabildiği en yüksek hız.
Dayanıklılık (Stamina):Yorulmadan ne kadar uzun süre oynayabildiği.
Güç (Strength):Oyuncunun fiziksel gücü. Fiziksel gücü yüksek oyuncular kora kor mücadelelerde nispeten zayıf rakiplere karşı üstünlük sağlar.

Bu özelliklerden bazıları, oyuncu profilinde görünmemesine rağmen oyunda çok etkili olan özelliklerdir.

Bir de potansiyel kavramı var. FM’de oyuncu potansiyelleri 200 üzerinden değerlendiriliyor. Dünyanın gelmiş geçmiş en iyi oyuncusu olabilecek kalitede bir oyuncu 200 değerini alırken bu değer daha kötü oyuncularda gitgide düşüyor. Örneğin son FM sürümünde ülkemizdeki potansiyeli en yüksek oyuncu Roberto Carlos(190) ancak yaşı itibarıyla bu seviyede oynamasını bekleyemiyoruz. Bu yüzden oyuncunun o anda sahip olduğu yetiyi oyuna yansıtan CA kavramı da oyunda mevcut. Örneğin genç bir oyuncu düşük bir CA değerine sahipken, kadroda yer alıp kendini geliştirme imkânı buldukça bu değer yükseliyor ve o oyuncunun maksimum potansiyeline ulaşabiliyor. FM gözlemcileri tarafından çok fazla izlenme imkânı olmamış oyuncular için eksi değerler kullanılıyor. Bu değerler -1 ‘den -10’a kadar değişiyor. -10 dünya çapında olabilecek gençler için kullanılırken,-1 değeri ileride futbol geleceği olamayacağı düşünülen kişilere verilmekte. Oyunda;
-10: 170-200, -9: 150-180, -8: 130-160, -7: 110-140, -6: 90-120, -5: 70-100, -4: 50-80, -3: 30-60, -2: 10-40, -1: 0-20 aralığında random değerler alacak şekilde ayarlanmıştır.
Not: Türkçe özellikler için Turksportal yönetimine bir kez daha teşekkür ederiz.

Hiç yorum yok: